Muzeum w Witowie - Sulejów

W 2005 r. powstało muzeum parafialne w salach nad zakrystią kościoła ponorbertańskiego w Witowie. Gabloty, postumenty i szafy oraz część zbiorów zostały podarowane przez Muzeum Archidiecezji Łódzkiej. Warto przypomnieć, że w 1179 r. do Witowa sprowadził norbertanów i norbertanki biskup płocki Wit z Chotla. Podczas napaści Tatarów 1241 r. zakonnice zostały wymordowane i odtąd pozostali tu tylko zakonnicy. Norbertanie działali w Witowie 640 lat, aż do kasaty zakonu w 1819 r. przez władze carskie. Potem w 1825 r. została tu erygowana parafia diecezjalna. Utworzone muzeum obrazuje spuściznę jaką w sferze duchowej i kulturowej pozostawili po sobie norbertanie.

Ekspozycję rozmieszczono w dawnych dwóch salach katechetycznych nad zakrystią. Wchodząc do pierwszej sali ujrzymy na wprost obraz św. Marii Magdaleny z XVIII w. malowany na płótnie, a obok niego - obraz św. Maksymiliana Marii Kolbego malowany współcześnie. W dalszej kolejności miejsca na ścianie zajmują portrety: biskupa Michała Klepacza, kardynała Karola Wojtyły, prymasa Stefana Wyszyńskiego i arcybiskupa Władysława Ziółka z okresu ich młodości. Ponadto znajdują się tam portretowe zdjęcia papieży: bł. Jana XXIII i Pawła VI. W tym pomieszczeniu jest też ustawiona makieta witowskiego kościoła, zaprojektowana jako wieniec dożynkowy, udekorowany ziarnami różnych zbóż. Obok niej stoi umieszczona w gablocie makieta projektu niezidentyfikowanego pomnika. Turyści podczas zwiedzania tej sali zwracają uwagę na manekina przedstawiającego kapłana ubranego w strój liturgiczny, przyodzianego w haftowaną białą kapę oraz podziwiają stojące obok niego umbrakulum zdobione kunsztownym haftem z motywami eucharystycznymi. Znajduje się tu również kocioł muzyczny należący do dawnej kapeli klasztornej i wiszący miedziany kocioł do gotowania nad ogniskiem oraz prymitywna ręczna pompa do wody. Po przekroczeniu progu drugiej sali wystawowej można obejrzeć poczet papieży od Piusa XII oraz tablo z 1963 roku ukazujące skład episkopatu Polski. Zgromadzono w tym pomieszczeniu również najcenniejsze zabytki ponorbertańskie. Piękny ołtarz z 1638 r. pochodzący z poprzedniego witowskiego kościoła, a po jego bokach ustawione są osiemnastowieczne barokowe konfesjonały, zaś po środku sali - oszklone, poziome gabloty, w których wyeksponowano księgi liturgiczne – rytuały i śpiewniki. W kolejnych gablotach wyłożono teksty liturgiczne, mszały i żałobne szaty liturgiczne. W gablocie stojącej po lewej stronie od wejścia zgromadzono uszkodzone przez ząb czasu rzeźbione wizerunki Chrystusa. Nad tą gablotą wisi duży siedemnastowieczny krzyż z wizerunkiem Chrystusa. W szafie stojącej tuż za gablotą zgromadzono różne przedmioty używane przy czynnościach duszpasterskich: latarnie noszone przed kapłanem podążającym z wiatykiem do chorego, fragmenty metalowej wiecznej lampy, figurkę baranka paschalnego itp. W gablotach stojących w sali pod oknami wyłożone są najstarsze ponorbertańskie mszały z lat 1736 – 1753. Na tle ściany między oknami ustawiono krzyż '69 obok niego procesyjne latarnie. W pobliżu stoi feretron z figurą Matki Boskiej Brzemiennej, a nad nim zawieszono krzyż z tęczy kościoła św. Marcina na witowskim cmentarzu grzebalnym. We wnękach okiennych od strony prezbiterium kościoła ustawiono pochodzące z XVIII i XIX wieku lichtarze: cynowe, metalowe, drewniane. Po tej samej stronie sali w gablotach między oknami wyeksponowano szaty kielichowe, sukienki na puszki, manipularze, kielich i ampułki. Obok gablot zajął miejsce fragment ołtarza św. Mikołaja z Bari ufundowany przez królową Bonę, a przed nim są ustawione drewniane figury św. Jerzego i św. Marcina pochodzące z kościoła cmentarnego. Po prawej stronie wejściowych drzwi do sali w szafie rozwieszono 13 ornatów z okresu od 1750 r. do końca XIX wieku oraz dwie osiemnastowieczne dalmatyki. Zabrakło miejsca w salach na wyeksponowanie wszystkich zabytków ruchomych. Kilka z nich znajduje się w kościele. Warto obejrzeć tryptyk z 1585 r. poświęcony św. Stanisławowi; zaplecki stall i parapet chórowy z poprzedniego kościoła norbertańskiego z 1622 r.; cztery obrazy ze scenami z życia norbertanów jak również srebrną, kunsztownie zdobioną monstrancję; zabytkowy relikwiarz oraz figurę Chrystusa Zmartwychwstałego z 1500 r. Godne pochwały są inicjatywy podjęte przez proboszcza księdza kan. Grzegorza Gogola. W XX wieku pojawiły się w Polsce muzea prowadzone przez niższe jednostki administracji kościelnej: parafie i klasztory. Te skarbnice dzieł sztuki dają świadectwo minionym czasom i włączają się w misję ewangelizacyjną Kościoła.