Gmina Rzeczyca

Gmina Rzeczyca położona jest we wschodniej części województwa łódzkiego, na terenie powiatu tomaszowskiego, w odległości 17 km od drogi krajowej numer 8 Warszawa – Wrocław. Przez gminę przebiega droga wojewódzka Rawa Mazowiecka – Opoczno oraz droga powiatowa Tomaszów Mazowiecki – Nowe Miasto nad Pilicą. Gmina graniczy od północy z gminą Cielądz, od zachodu z gminą Czerniewice, od wschodu z gminą Nowe Miasto nad Pilicą oraz od południa z gminami Poświętne i Inowłódz.

Przez gminę Rzeczyca przepływa rzeka Pilica ze swym lewostronnym dopływem Luboczanką. Usytuowanie niektórych wsi w dolinie nadpilicznej (Łęg, Brzeziny, Grotowice, Brzeg, Lubocz, Roszkowa Wola) czyni gminę niezwykle atrakcyjną turystycznie.

Powierzchnia gminy wynosi 108,6 km2. Zamieszkuje ją ponad 4800 osób. W skład gminy wchodzi 18 sołectw: Bartoszówka, Bobrowiec, Brzeg, Brzozów, Glina, Grotowice, Gustawów, Jeziorze, Kanice, Kawęczyn, Lubocz, Łęg, Roszkowa Wola, Rzeczyca, Rzeczyca Nowa, Sadykierz, Wiechnowice, Zawady oraz 2 przysiółki: Brzeziny i Stanisławów. Siedzibą gminy jest wieś Rzeczyca. Jest gminą typowo rolniczą, 75% jej powierzchni stanowią użytki rolne. Znajdziemy tutaj również sporo terenów leśnych. Lasy chronione są także przez Spalski Park Krajobrazowy.

Pierwsza wzmianka o Rzeczycy pochodzi z 1335 r., kiedy to w Metryce Królewskiej wymieniono Rzeczycę jako wieś królewską. Najbardziej wiarygodny zapis o istnieniu Rzeczycy stanowi Kronika Jana Długosza, w której czytamy, iż w 1400 r. król Władysław Jagiełło specjalnym aktem nadał Uniwersytetowi Krakowskiemu uposażenie kanclerstwa rzeczyckiego, w skład którego wchodziły dochody Rzeczycy. W 1457 roku dzierżawcą Rzeczycy został Piotr Dunin z Prawkowic, herbu Łabędź, który ziemie rzeczyckie otrzymał od króla Kazimierza Jagiellończyka w nagrodę za zasługi dla ojczyzny w walce z Krzyżakami. Po nim dzierżawę ziem rzeczyckich powiększoną o wieś Bobrowiec przejęli i sprawowali do roku 1513 jego synowie (Jan, Andrzej i Jakub).

W 1607 r. Maciej Grotowski, miejscowy dziedzic na Grotowicach, wybudował kapliczkę z dwoma herbami Rawicz i Ciołek upamiętniającą zwycięską bitwę Zygmunta III Wazy pod Guzowem (miał w niej znaczący udział) i będącą jednocześnie wyrazem wdzięczności za hojność króla. W latach 1779-1804 proboszczem Rzeczycy został Jędrzej Kitowicz, autor "Opisu obyczajów za panowania Augusta III” i "Pamiętników - czyli Historii Polski", znakomitych dzieł literatury obyczajowej czasów saskich. Ks. Kitowicz zmarł i został pochowany na cmentarzu przy świątyni, później przeniesiono zwłoki w sąsiedztwo kaplicy na cmentarzu. W roku 2004 obchodzono w gminie bardzo uroczyście dwusetną rocznicę jego śmierci (pamiątkowy obelisk na cmentarzu).

Wielką postacią regionu rzeczyckiego jest znana poetka i pisarka, prekursorka polskiej powieści psychologicznej Narcyza Żmichowska, która zamieszkując na stałe w Rzeczycy w latach 1842 -1845 i prowadząc nielegalnie wiejską szkółkę, napisała swoje najlepsze dzieło "Poganka". W latach 1889-1891 w miejscu starego drewnianego kościoła z inicjatywy ks. Mieczysława Skarżyńskiego powstał dwuwieżowy murowany kościół (stoi do dziś).